Sau hàng thế kỷ quan hệ thường xuyên căng thẳng, phức tạp giữa hai quốc gia mà vị trí địa lý, lịch sử và tôn giáo đã khiến hai bên trở thành đối thủ của nhau. Từ thế kỷ XVI, Moskva coi bản thân là Đế chế Rome thứ ba, người bảo vệ của cộng đồng Cơ Đốc giáo ở phương Đông sau khi thành Constantinople (thành phố Istanbul) thất thủ năm 1453 dưới tay Đế chế Ottoman của người Thổ. Đế chế Ottoman tiếp đó mở rộng lãnh thổ vào Trung Đông và vùng Balkan - khu vực sinh sống của người Slav theo Chính thống giáo được Nga bảo vệ.

Khủng hoảng Krym, sáp nhập bán đảo Krym vào Nga

Trong lịch sử, Krym là một phần của đế chế Ottoman trước khi thuộc về Nga theo điều khoản của Hiệp ước Kucuk Kaynarca ký sau khi Nga chiến thắng trong Chiến tranh Nga-Thổ Nhĩ Kỳ (1768–1774). Krym là lãnh thổ của Nga cho đến khi lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev đã chuyển Krym từ Liên bang Nga sang CHXHCNXV Ukraina vào năm 1955. Khi Ukraina tuyên bố độc lập năm 1991 sau khi Liên Xô tan rã, Ukraina đã tách ra cùng với cả Krym.[8]

Cũng giống như vai trò lịch sử của Nga là người bảo vệ người Slav, Thổ Nhĩ Kỳ cũng có một lịch sử bảo vệ lợi ích của người Thổ là dân tộc thiểu số gốc Thổ ở Nga, Azerbaijan hay Turkmenistan (Krym là nơi ở của 300.000 người Tatar, chiếm 12% dân số ở Krym, vốn bị trục xuất hàng loạt thời Stalin sau khi Liên Xô chiếm lại Krym từ tay Đức Quốc xã (khoảng 189.000 người[9])). Vào tháng 08/2015, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan đã tuyên bố trong Hội nghị Thế giới của người Krym Tatars ở Ankara là Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không bao giờ công nhận việc Nga sáp nhập Krym, lập trường toàn vẹn lãnh thổ của Ukraina phải được tôn trọng.

Nội chiến Syria

Sau năm 2012 khi một chiếc máy bay phản lực của Thổ Nhĩ Kỳ bị Syria bắn rơi, Thổ Nhĩ Kỳ, thù nghịch với chính phủ Assad, thay đổi các quy tắc của việc can dự và theo quy định mới, quốc gia này sẽ xem xét tất cả các "yếu tố" tiếp cận từ Syria như một mối đe dọa và sẽ "hành động phù hợp." [10][11]

Trong khi đó Nga lại là một trong một số quốc gia trực tiếp tham gia vào cuộc Nội chiến Syria, ủng hộ chính quyền Assad. Ngày 30 tháng 9 năm 2015, Nga đã bắt đầu chiến dịch không kích của mình đối với Nhà nước Hồi giáo Iraq và Levant (ISIL) và các lực lượng chống chính phủ khác.

Thổ Nhĩ Kỳ trong tuần trước khi xảy ra sự cố, đã kêu gọi họp mặt ủy ban an ninh Liên Hiệp Quốc để thảo luận về việc Nga thả bom tại những khu vực người Turkmen ở nước láng giềng Syria, và tuần trước đó Ankara đã triệu hồi đại sứ Nga để phản đối việc thả bom này, cho rằng những chiến dịch của Nga làm cho việc thành lập một khu vực an toàn cho thường dân, và những người nổi dậy ôn hòa chống lại Assad trở nên khó khăn. Ankara đã bày tỏ truyền thống đoàn kết với người Turkmen ở Syria (khoảng 200.000 người), mà là người Syria gốc thổ. Khoảng 1.700 người đã phải di tản khỏi vùng đồi núi Syria gần biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ vì những cuộc chiến kéo dài từ 3 ngày qua, một viên chức Thổ đã cho biết vào ngày thứ hai. Máy bay phản lực Nga đã thả bom khu vực này để yểm trợ chiến dịch tấn công dưới đất của lực lượng chính phủ Syria.[12]

Ông Recep Tayyip Erdoğan cũng như nhiều đồng minh phương Tây cáo buộc Nga không chống khủng bố mà nhằm vào lực lượng đối lập với Tổng thống Syria Bashar al-Assad và cả cộng đồng người Turkmen ở biên giới hai nước vốn được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn để chống ông Bashar al-Assad. Trái lại, Nga khẳng định mình hành động hợp pháp ở Syria và chỉ không kích khủng bố, đồng thời cáo buộc Thổ Nhĩ Kỳ là những kẻ chống lưng cho khủng bố.[8]